Hiện nay, việc người dân sử dụng đất khai hoang không giấy tờ khá phổ biến, nhưng vẫn có thể được cấp sổ đỏ nếu đủ điều kiện.
Đất khai hoang là đất đang để hoang hóa, đất khác mà thời điểm sử dụng đất trên thực địa không thuộc quyền sử dụng của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khác. Việc sử dụng đất khai hoang là sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định pháp luật.
Theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành, đất khai hoang có thể được Nhà nước công nhận và cấp sổ đỏ trong một số trường hợp cụ thể. Việc công nhận này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm khai hoang, mục đích sử dụng đất, và tình trạng tranh chấp.
Căn cứ Điều 138 Luật Đất đai 2024, việc công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước 1.7.2014 được chia thành 2 trường hợp cụ thể, gồm:
Trường hợp 1:
Trước ngày 1.7.2014, trong đó chia thành 3 mốc thời gian:
+ Trước ngày 18.12.1980;
+ Từ ngày 18.12.1980 – trước ngày 15.10.1993;
+ Từ ngày 15.10.1993 – trước ngày 1.7.2014.
Đồng thời đáp ứng các điều kiện dưới đây:
– Đang sử dụng đất ổn định tại từng thời điểm nêu trên.
– Không vi phạm pháp luật về đất đai.
– Không thuộc trường hợp được giao đất trái thẩm quyền.
– Nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp.
So với quy định tại Luật Đất đai 2013, quy định này không có sự thay đổi mà chỉ kéo dài thời điểm công nhận quyền sử dụng đất cho đất không có giấy tờ thêm 10 năm so với quy định cũ tức là từ 1.7.2004 lên 1.7.2014.
Trường hợp 2:
Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ trước 1.7.2014 thì được công nhận quyền sử dụng đất nếu có các điều kiện tại khoản 5 Điều 138 Luật Đất đai 2024 như sau:
Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 118 của Luật này đã sử dụng đất ở, đất phi nông nghiệp trước ngày 1 tháng 7 năm 2014 mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này, có đăng ký thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Diện tích đất được xác định khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.
Sự thay đổi lớn nằm ở trường hợp thứ 2. Quy định này được rõ ràng hơn so với trước đây. Do đó, cơ hội cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ cũng sẽ tăng hơn.
Như vậy, dù nguồn gốc mảnh đất của gia đình là đất khai hoang nhưng chỉ cần có đủ điều kiện theo quy định thì vẫn sẽ được cấp sổ đỏ.
